09371730902
انتخاب مشاور يكي از مهمترین و حساس‌ترين تصميماتي است كه كارفرما در جهت انجام یک پروژه اتخاذ مي‌كند. موفقيت هر پروژه اغلب بستگي به چگونگي كسب تواناترين، مجرب‌ترين و صاحب نام‌ترين متخصص در دسترس را دارد. بهترين نتايج در اجرای یک پروژه هنگامي به دست مي‌آيند كه رابطه‌اي حرفه‌اي و اعتماد متقابل بين كارفرما و مشاور وجود داشته باشد. علّت اين امرآن است كه مشاورِ با تجربه و حرفه ای در هر زمان قادر است تصميمات صحيح و هدف‌دار را اتخاذ، و در جهت منافع كارفرماي خود به مرحله اجرا درآورد. بنابراين روش انتخاب مشاور توسط کارفرما اصولاً بايستي مبتني برمعیارهای کیفی صورت پذیرد تا از این طریق بتواند اعتماد متقابل بين طرفین را بوجود آورده و انجام موفقیت آمیز پروژه را تا حدود زیادی تضمین نماید.
دو نكته كليدي در زمان تصميم‌گيري براي شيوه انتخاب وجود دارد :
• از آنجا كه مشخصات و شاخص های عملكـردِ حرفه‌اي و تجـربی عمدتاً کیفـی می باشند، به كار بستن اصول منصفانه در مسابقه رقابتي برای تعیین مشاور، اگر غيرممكن نباشد دشوار است. به طور معمول تعیین مشخصات اجرايي و شاخص های کمّی براي جنبه‌هاي فيزيكي هر پروژه امکان پذیر است، لکن تعیین مشخصات مناسب و کمّی براي اينكه مشاور چگونه بايد عمل كند بسيار دشوار می باشد.
اين دشواري از آنجا ناشی میشود كه عواملي مانند گستره بررسي‌ها، منظور نمودن گزينه ها يا كيفيت طراحي و سطح نوآوري قابل کمّی شدن نيستند. هر عامل نه تنها به مكانيزم‌ها و روش‌هاي به كار گرفته شده در اجراي كار حرفه‌اي بستگي دارد، بلكه به خبرگي، تجربه، قضاوت، نوآوري و تفکر مشاور و كاركنان پشتيباني كننده‌اي كه براي پروژه كار مي‌كنند نيز بستگي دارد.
• ارائه خدمات مشاوره‌اي مناسب مستلزم بکارگیری افراد کیفی و با تجربه و صرف زمان کافی توسط آنها می باشد. طبعاً بکارگیری دو عامل کیفیت و زمان، هزینه های بیشتری را طلب می نماند،. بنابراين کارفرما نبايستي قیمت ارائه خدمات و حق الزحمه های کارشناسی را چنان تقلیل دهد که در چنین شرایطی مشاوران نتوانند از عهده اختصاص دادن كاركنان با كيفيت مناسب براي زمان كافي برآيند. برقراری حق‌الزحمه نامناسب منجر به كاهش محتوي و كيفيت خدمات از طريق صرف زمان كمتر يا تخصيص كاركنان ارزانتر و معمولا با كيفيت پائین تر برروي پروژه مي‌شود. به اين ترتيب تقلیل حق‌الزحمهِ مشاور هيچ اطميناني در كاهش كل هزينه پروژه ايجاد نمي‌كند زیرا مشاوره های نامناسب اغلب منجر به صرف هزينه‌هاي بالاتر در مراحل اجرا و پیاده سازی پروژه می شود که بعضاً رقمی بالاتر از رقم صرفه‌جويي شده را تشکیل میدهند.
وظايف مشاور
مشاور علاوه بر وظايف اخلاقي و عرفي كه پيشتر به آنها اشاره گرديد، در رابطه با پروژه هاي نرم افزاري، وظايفي حرفه يي نيز به عهده دارد كه در ادامه به بيان این وظایف مي پردازيم.
- بررسي امكان پذيري سيستم
چنانچه يك مشاور، صرفا براي يك طرح يا پروژه خاص مورد مشاوره قرار گيرد، مهمترين وظيفه مشاور، بررسي عملي بودن آن طرح يا پروژه در محیط کارفرما مي باشد. بدين معنی كه ابتدا طرح يا پروژه مورد بررسي واقع شده و با ذكر دلايل كارشناسي و منطقي، امكان و چگونگي انجام آن بيان مي گردد. در حالت هایی كه انجام طرح يا پروژه مورد مشاوره امكانپذير نباشد، مشاور با ذكر دلايل غيرعملي بودن آن، به ذكر راه حل هاي مناسب براي انجام آن مبادرت خواهد ورزيد.
- طبقه بندي كار
با توجه به اينكه نحوه برخورد با كارهاي نرم افزاري در اندازه ها و طبقه بندي هاي مختلف مي‌تواند متفاوت باشد، از جمله وظايف مشاور، تعيين اندازه كار جهت تخمين زمان و هزينه آن مي باشد. همچنين طبقه بندي آن از اين نظر كه در كدام دسته از كارهاي نرم افزاري قرار مي‌گيرد و همچنين تعيين حساسيت آن از اهميت به سزايي برخوردار است. اين طبقه بندي ها باعث مي گردد كه تخصص ها و تجارب مورد نياز، مدت زمان انجام و هزينه انجام پروژه قابل پيش بيني باشد. پيش بيني هاي انجام شده توسط مشاور باعث جلوگيري از سردرگمي كارفرما در مورد پيشنهادها خارج از نرم نيز خواهد شد.
- تهيه درخواست برای ارائه پیشنهاد (RFP)
چنانچه طرح يا پروژه مورد مشاوره، مورد تاييد مشاور قرار گيرد، قدم بعدي كار در صورت نياز، تهيه درخواست برای ارائه پیشنهاد (RFP) براي آن طرح يا پروژه، به منظور برگزاري مسابقه جهت انتخاب پيمانكار مي باشد.
- انتخاب ناظر پروژه
چنانچه كارفرما و مشاور درنحوه انجام يك پروژه نرم افزاري به اتفاق نظر دست يابند، يكي ديگر از وظايف مهم مشاور، كمك به كارفرما در انتخاب تيم ناظر براي انجام صحيح آن پروژه مي‌باشد.
- انتخاب پيمانكار
چنانچه براي يك طرح يا پروژه نرم افزاري، مسابقه اي براي انتخاب پيمانكار اصلح برگزار شود، در تمامي مراحل برگزاري مسابقه اعم از بررسي پیشنهادها (Proposal) و انتخاب برنده مسابقه، مشاور نقشي تعيين كننده خواهد داشت.
دو نكته كليدي در زمان تصميم‌گيري براي شيوه انتخاب وجود دارد :
• از آنجا كه مشخصات و شاخص های عملكـردِ حرفه‌اي و تجـربی عمدتاً کیفـی می باشند، به كار بستن اصول منصفانه در مسابقه رقابتي برای تعیین مشاور، اگر غيرممكن نباشد دشوار است. به طور معمول تعیین مشخصات اجرايي و شاخص های کمّی براي جنبه‌هاي فيزيكي هر پروژه امکان پذیر است، لکن تعیین مشخصات مناسب و کمّی براي اينكه مشاور چگونه بايد عمل كند بسيار دشوار می باشد.
اين دشواري از آنجا ناشی میشود كه عواملي مانند گستره بررسي‌ها، منظور نمودن گزينه ها يا كيفيت طراحي و سطح نوآوري قابل کمّی شدن نيستند. هر عامل نه تنها به مكانيزم‌ها و روش‌هاي به كار گرفته شده در اجراي كار حرفه‌اي بستگي دارد، بلكه به خبرگي، تجربه، قضاوت، نوآوري و تفکر مشاور و كاركنان پشتيباني كننده‌اي كه براي پروژه كار مي‌كنند نيز بستگي دارد.
• ارائه خدمات مشاوره‌اي مناسب مستلزم بکارگیری افراد کیفی و با تجربه و صرف زمان کافی توسط آنها می باشد. طبعاً بکارگیری دو عامل کیفیت و زمان، هزینه های بیشتری را طلب می نماند،. بنابراين کارفرما نبايستي قیمت ارائه خدمات و حق الزحمه های کارشناسی را چنان تقلیل دهد که در چنین شرایطی مشاوران نتوانند از عهده اختصاص دادن كاركنان با كيفيت مناسب براي زمان كافي برآيند. برقراری حق‌الزحمه نامناسب منجر به كاهش محتوي و كيفيت خدمات از طريق صرف زمان كمتر يا تخصيص كاركنان ارزانتر و معمولا با كيفيت پائین تر برروي پروژه مي‌شود. به اين ترتيب تقلیل حق‌الزحمهِ مشاور هيچ اطميناني در كاهش كل هزينه پروژه ايجاد نمي‌كند زیرا مشاوره های نامناسب اغلب منجر به صرف هزينه‌هاي بالاتر در مراحل اجرا و پیاده سازی پروژه می شود که بعضاً رقمی بالاتر از رقم صرفه‌جويي شده را تشکیل میدهند.
وظايف مشاور
مشاور علاوه بر وظايف اخلاقي و عرفي كه پيشتر به آنها اشاره گرديد، در رابطه با پروژه هاي نرم افزاري، وظايفي حرفه يي نيز به عهده دارد كه در ادامه به بيان این وظایف مي پردازيم.- بررسي امكان پذيري سيستم
چنانچه يك مشاور، صرفا براي يك طرح يا پروژه خاص مورد مشاوره قرار گيرد، مهمترين وظيفه مشاور، بررسي عملي بودن آن طرح يا پروژه در محیط کارفرما مي باشد. بدين معنی كه ابتدا طرح يا پروژه مورد بررسي واقع شده و با ذكر دلايل كارشناسي و منطقي، امكان و چگونگي انجام آن بيان مي گردد. در حالت هایی كه انجام طرح يا پروژه مورد مشاوره امكانپذير نباشد، مشاور با ذكر دلايل غيرعملي بودن آن، به ذكر راه حل هاي مناسب براي انجام آن مبادرت خواهد ورزيد.
- طبقه بندي كار
با توجه به اينكه نحوه برخورد با كارهاي نرم افزاري در اندازه ها و طبقه بندي هاي مختلف مي‌تواند متفاوت باشد، از جمله وظايف مشاور، تعيين اندازه كار جهت تخمين زمان و هزينه آن مي باشد. همچنين طبقه بندي آن از اين نظر كه در كدام دسته از كارهاي نرم افزاري قرار مي‌گيرد و همچنين تعيين حساسيت آن از اهميت به سزايي برخوردار است. اين طبقه بندي ها باعث مي گردد كه تخصص ها و تجارب مورد نياز، مدت زمان انجام و هزينه انجام پروژه قابل پيش بيني باشد. پيش بيني هاي انجام شده توسط مشاور باعث جلوگيري از سردرگمي كارفرما در مورد پيشنهادها خارج از نرم نيز خواهد شد.
- تهيه درخواست برای ارائه پیشنهاد (RFP)
چنانچه طرح يا پروژه مورد مشاوره، مورد تاييد مشاور قرار گيرد، قدم بعدي كار در صورت نياز، تهيه درخواست برای ارائه پیشنهاد (RFP) براي آن طرح يا پروژه، به منظور برگزاري مسابقه جهت انتخاب پيمانكار مي باشد.
- انتخاب ناظر پروژه
چنانچه كارفرما و مشاور درنحوه انجام يك پروژه نرم افزاري به اتفاق نظر دست يابند، يكي ديگر از وظايف مهم مشاور، كمك به كارفرما در انتخاب تيم ناظر براي انجام صحيح آن پروژه مي‌باشد.
- انتخاب پيمانكار
چنانچه براي يك طرح يا پروژه نرم افزاري، مسابقه اي براي انتخاب پيمانكار اصلح برگزار شود، در تمامي مراحل برگزاري مسابقه اعم از بررسي پیشنهادها (Proposal) و انتخاب برنده مسابقه، مشاور نقشي تعيين كننده خواهد داشت.